Endometrioza

Endometrioza polega na rozrastaniu się w niekontrolowany sposób komórek błony śluzowej jamy macicy (endometrium). Zamiennie używa się nazw wędrująca śluzówka jamy macicy lub zewnętrzna gruczolakowatość macicy. Komórki endometrium z niewyjasnionych przyczyn zyskują zdolność do namnażania się i wędrowania w głąb organizmu, do narządów zlokalizowanych w pobliżu narządów rodnych (pęcherz moczowy, jelita) lub do organów znacznie od nich oddalonych – na przykład do mózgu. W miejscach zaatakowanych chorobą tworzą się guzy i torbiele, a także zrosty. Cykl menstruacyjny powoduje ich krwotoczność, ponieważ komórki endometrialne, mimo zmiany położenia, wciąż zachowują swoje właściwości.

Leczenie endometriozy

Obecnie stosuje się trzy metody leczenia gruczolakowatości macicy. Pierwszym z nich jest leczenie objawowe, którego głównym celem jest zniwelowanie dolegliwości bólowych towarzyszących schorzeniu oraz zapobieganie dalszemu rozwojowi tworzących się w organizmie nowych ognisk chorobowych. Z znacznym stopniu pozwala to ograniczyć ryzyko wystąpienia powikłań – na przykład niepłodności.

Drugim rodzajem leczenia jest terapia hormonalna, w trakcie której lekarze starają się obniżyć poziom estrogenów w organizmie dotkniętej chorobą kobiety. Leczenie hormonami niesie jednak za sobą szereg skutków ubocznych. Najskuteczniejszą metodą leczenia endometriozy jest usunięcie dotkniętych zmianami patologicznymi tkanek podczas zabiegu chirurgicznego.

Operacja endometriozy

Leczenie operacyjne gruczolakowatości macicy jest leczeniem z wyboru pacjentki. Z reguły przeprowadza się zabieg laparoskopowy. Polega on na wprowadzeniu do jamy otrzewnej narzędzi chirurgicznych poprzez niewielkie nakłucia w powłokach brzusznych. Wraz z narzędziami wprowadzone zostaje urządzenie optyczne, umożliwiające podgląd wnętrza jamy brzusznej. Jest to mało inwazyjny zabieg, dzięki któremu pacjentka szybko wraca do sprawności fizycznej. Po przeprowadzeniu operacji laparoskopowej niemal od razu wskazany jest ruch, ponieważ zmniejsza on ryzyko tworzenia się zakrzepów. Dużą zaletą zabiegów przy użyciu laparoskopu jest fakt, że pozostawiają one niewielkie blizny. Laparoskopię wykorzystuje się także w celu pobrania wycinków tkanek do badań histopatologicznych.

W przypadku występowania dużych obszarów, dotkniętych zmianami chorobowymi, laparoskopia endometriozy nie jest możliwa. Wówczas przeprowadza się pełne cięcie w celu eksploracji jamy brzusznej, czyli tak zwaną laparotomię. Operacja ta wiąże się jednak z możliwością występowania ewentualnych powikłań, jest dużo bardziej inwazyjna niż laparoskopia (przecięta zostaje skóra pacjentki, jej mięśnie oraz otrzewna), a także z dłuższym okresem rekonwalescencji (co nieodłącznie wiąże się z wydłużonym pobytem w szpitalu). Laparotomia pozostawia także dużo większą bliznę na brzuchu.

Choć laparotomia i laparoskopia endometriozy są na chwilę obecną najbardziej skutecznymi metodami leczenia gruczolakowatości zewnętrznej macicy, nawet one nie dają gwarancji powrotu pacjentki do pełni zdrowia. Endometrioza ma tendencję do nawracania nawet po pomyślnie przeprowadzonym zabiegu chirurgicznym.

Wskazania do leczenia operacyjnego

W chorobach takich, jak endometrioza operacja wskazana jest gównie w przypadkach, kiedy nasilone objawy chorobowe znacznie zaburzają codzienne funkcjonowanie kobiecie nią dotkniętej. Wskazaniami do przeprowadzenia zabiegu są trudne do zniesienia bóle w okolicach miednicy, kości krzyżowej lub w podbrzuszu oraz nasilenie się innych objawów współtowarzyszących gruczolakowatości macicy.